Wet DBA voor zzp’ers: sta sterk als ondernemer

De Wet DBA is in het leven geroepen om duidelijk onderscheid te maken tussen
werknemers in loondienst en ingehuurde zelfstandig ondernemers (zzp’ers). Dat is nodig
omdat er nu nog heel veel schijnzelfstandigheid voorkomt: mensen die ingehuurd
worden om loondienstwerk te verrichten, voor een veel gunstiger tarief maar zonder de
zekerheden van een loondienstverband en het afdragen van belastingen.
Ook als serieuze ondernemer heb je hier last van: schijnzelfstandigen werken vaak voor
een veel lager tarief dan jij je als ondernemer kunt veroorloven. Wet DBA is dus eigenlijk
zo gek nog niet: het zorgt ervoor dat echte ondernemers als ondernemer kunnen werken,
en dat alle anderen onder het arbeidsrecht vallen en in loondienst kunnen.

‍
10 criteria voor ondernemerschap

‍
Geen onderneming is hetzelfde, en ook in elke sector zijn er verschillen in hoe er met
zzp’ers wordt omgegaan. Daarom is er niet één standaardregel voor het beoordelen van
de arbeidsrelatie. De Wet DBA gaat uit van verschillende kenmerken die een ondernemer
of onderneming moet hebben. Hoe meer kenmerken jouw onderneming heeft, hoe
groter de kans dat je inderdaad als ondernemer wordt gezien door de Belastingdienst.
Hierover zijn de laatste tijd al meerdere rechtszaken geweest, waarbij de rechters steeds
naar een aantal criteria keken. De Hoge Raad heeft die op een rijtje gezet.
‍
De 10 beoordelingscriteria van de Hoge Raad:
‍
1. Je draagt commercieel risico
Als ondernemer draag jij bijvoorbeeld de schade als jij je werkt niet goed uitvoert.
2. Je investeert zelf voor je werk
Je koopt bijvoorbeeld zelf materialen of apparatuur in.
3. Jouw vergoeding ligt hoger dan die voor werknemers in de sector
Je hebt meer lasten omdat je zelf belasting moet betalen en andere lasten hebt,
die werknemers in loondienst níet hebben.
4. Je gedraagt je naar buiten toe als ondernemer
Je maakt reclame voor je bedrijf, doet acquisitie en zorgt dat je vindbaar bent,
bijvoorbeeld door het onderhouden van een website.
5. Je werkt aan opdrachten
Opdrachten zijn vaak van beperkte duur of beslaan een aantal uur per week.
6. Je hebt meerdere opdrachtgevers
Je werkt (ook wel eens tegelijkertijd) voor verschillende opdrachten en
opdrachtgevers.
7. Je hebt de vrijheid je te laten vervangen
Als je zelf niet kunt werken, mag en kun je je laten vervangen door een ander.
8. Je bepaalt zelf hoe je het werk uitvoert
In de opdracht staat wat je gaat doen, niet hoe je het moet doen.
9. Voor betaling stuur je zelf facturen
Je factureert op uur- of projectbasis. Werk je op uurbasis, dan krijg je alleen betaald
voor de uren die je werkte; bij ziekte krijg je niks.
10. Je verplicht je tot het halen van een bepaald resultaat
In de opdracht is dat resultaat opgenomen en je kunt worden aangesproken of het
al dan niet halen van dat resultaat.

De criteria toegepast op de zorg
Je ziet al dat lang niet al bovenstaande criteria werken in de zorg. Zorginstellingen zijn
verplicht om bepaalde dingen voor hun hele organisatie op dezelfde manier te doen, om
de kwaliteit van zorg te waarborgen. Zo zul je niet met eigen materialen werken maar met
materialen van de zorginstellingen, kun je niet je eigen werktijden bepalen en is er ook
een duidelijke gezagsverhouding. Vaak is er ook geen resultaatverplichting. Dat maakt
het lastig je als zzp’er de profileren in de zorg maar zeker niet onmogelijk! De
Belastingdienst kijk namelijk niet alleen naar het aantal criteria waar je aan voldoet maar
kijkt naar het totaalplaatje. Maak jij serieus werk van je onderneming en werk je volgens
goede opdrachtovereenkomsten, dan kun je gewoon als zzp’er blijven werken.

‍
Tips voor jou als zzp’er

‍
Onderstaande tips helpen je om je onderneming goed op de kaart te zetten, óók voor de
Belastingdienst:
‍
 Zorg voor de juiste documenten
Als ondernemer moet je ingeschreven staan bij de KvK en in diverse andere
registers. Zorg dat die registratie klopt en dat je papieren up-to-date zijn. Als zzp’er
is een zakelijke bankrekening niet verplicht maar het is een extra teken van
ondernemerschap.
‍
 Breng je bedrijfsrisico’s in kaart en verzeker je waar nodig
Als ondernemer aanvaard je bepaalde risico’s. Breng die in kaart en verzeker je
waar nodig, bijvoorbeeld tegen bedrijfsrisico of ziekte.
‍
 Bepaal je eigen uurtarief en stel eigen voorwaarden op
Als ondernemer werk je volgens jouw eigen voorwaarden. Bepaal jouw uurtarief
(inclusief reserves voor investering, oude dag en ziekte), stel goede algemene
voorwaarden op, en gebruik die als basis voor je contractonderhandelingen.
‍
 Factureer altijd zelf
Werk je via een bemiddelingsbureau? Spreek dan wel af dat je zélf je
werkzaamheden afrekent met de klant. Het bemiddelingsbureau verdient aan de
bemiddeling maar niet aan jouw werkzaamheden, en je wordt direct door de klant
ingehuurd. Die krijgt dan ook direct van jou de rekening.
‍
 Investeer in je ontwikkeling
Als ondernemer investeer je zélf in je eigen (vak)ontwikkeling. Volg regelmatig
trainingen en cursussen en houdt dat goed bij, zodat je kunt aantonen wat je hebt
ondernomen.
‍
 Onderscheid je van werknemers en andere zzp’ers
Jij werkt op jouw manier, op basis van je eigen visie. Laat zien wie je bent en waar jij
voor staart als ondernemer, en communiceer duidelijk naar buiten toe als
ondernemer, via een website, social media en op andere manieren die bij jou
passen.
‍
 Werk volgens afspraak
Sluit goede opdrachtovereenkomsten met je opdrachtgevers en volg de afspraken
die daarin staan netjes op.
Het belang van een goede overeenkomst
Een groot deel van de beoordeling of jouw werk gezien wordt als verkapt
loondienstverband of als werk van een zelfstandige, zit in opdrachtovereenkomst. In de

overeenkomst staat beschreven wat je opdracht is, wat je rechten en plichten zijn, wie
welke risico’s draagt en hoe betaling en vervanging geregeld is. Bijna alle van de 10 criteria
van de Belastingdienst komen hierin terug! Daarom is het erg belangrijk dat je kritisch
kijkt naar je contracten, en waar nodig zelf een ander contract voorstelt dat beter past bij
jouw onderneming. Zo is jouw werk als zelfstandige goed geregeld.

‍